Het gat in de ozonlaag – Deel 3: De politiek pakt over

Reagan reageert anders

Het advies van de administratie van Ronald Reagan (1911 – 2004) lag in de lijn van het sterke lobbywerk van de producenten van CFK’s “Adviseer de Amerikanen om een hoed en zonnebril te dragen en enkele extra lagen zonnecrème te smeren”. Maar Reagan was een liefhebber van de natuur en onderging net in ’t begin van 1987 een kleine operatie aan de neus. Voor huidkanker…

Na enkele lange vergaderingen volgde hij – tegen de administratie in – het advies van zijn minister van buitenlandse zaken Georges Schultz (1920 – 2021). Amerika regelde een echte Phase Down van CFK’s op de conferentie van Montreal in september 1987. Een eerste mijlpaal op het pad naar het verbieden van de CFK’s

Eerste Montreal Protocol

Het oorspronkelijke “Montreal Protocol on Substances that Deplete the Ozone Layer” van 16 september 1987 beschreef

  • De lijst van CFK’s en HCFK’s (Hydro CFK’s) zodat er geen misverstanden konden zijn;
  • Hoe vanaf 1/1/1989 de productie en vanaf 1/1/1990 de handel moest worden verminderd en hoe de opvolging zou gebeuren;
  • De speciale situatie voor ontwikkelingslanden, wat er in feite op neer kwam dat de productie van CFK’s en HCFK’s nog kon doorgaan;
  • Geen sancties, wel de financiering van verder onderzoek en het sponseren van regelmatige herzieningen
  • Als opschortende voorwaarde dat tegen 1/1/1989 20 landen het protocol moesten geratificeerd hebben.

Zoals zo vaak voor problemen van die omvang was dit een duidelijk stap vooruit maar het lobbywerk van de multinationals met hun belangen had duidelijk ook succes opgeleverd. Tegen 1 januari 1989 hadden wel 46 landen het ondertekend. Een bemoedigend succes.

Het Ozongat moet echt dicht!

Het oorspronkelijke protocol over het Gat in de Ozonlaag bevatte duidelijk zelf een paar gaten. Naast Reagan was ook Margaret Thatcher (1925 – 2013) overtuigd van het probleem. Zij was opgeleid als Dr. in de chemie en begreep daardoor de argumenten van al die wetenschappers heel goed. Zij begon haar persoonlijke “kruistocht” – ze kon immers niet achterblijven op R. Reagan – om het Ozongat te dichten en pleitte voor een “Multilateral Fund for the Implementation of the Montreal Protocol”. Dat fonds sponsort ontwikkelingslanden om CFK’s  te bannen en mensen die bij productie betrokken zijn om te scholen

Dit was een de finale zet om in verschillende reviews van het protocol tot een volledige Phase Out te komen van alle producten die “Ozon Depletion” veroorzaken. Na de reviews van 1990 (London), 1991 (Nairobi), 1992 (Copenhagen), 1993 (Bangkok), 1995 (Vienna), 1997 (Montreal), 1998 (Australia), 1999 (Beijing) en 2016 (Kigali) zijn nu 196 landen plus de EU zover dat ze de richtlijnen van het Montreal Protocol volgen.

Het Gat in de Ozon verkleint

De productie van CFK’s is sinds de ondertekeningen van het Montreal Protocol drastisch gedaald.  Daardoor krimpt het “Gat in de Ozonlaag” snel. Het zal wel nog duren tot ergens tussen 2050 en 2070 om de Ozon concentratie in de stratosfeer weer op het niveau van 1980 te brengen.

Dan is 100 jaar vestreken tussen ontdekken van het probleem, beslissen na 18 jaar en wegwerken van het probleem!

Het is het leven zelf dat we moeten bevechten om het te behouden
M.Thatcher bij de VN, 8/11/1989

Figuur: het gat in de ozonlaag krimpt

Lees de hele reeks 'Het gat in de ozonlaag'

Wil je op de hoogte worden gehouden van nieuwe publicaties?

Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief en ontvang regelmatig de inzichten van Lucrates