Subsidies aan fossiele brandstoffen
Naast het feit dat de technologie om CO2 op te vangen nog in de kinderschoenen staat, is er nog het heikel punt van de subsidie aan de fossiele brandstoffen. Voor de ganse EU schat het IMF deze voordelen op 244 miljard euro per jaar1. Wat zijn die voor landen als België en Nederland?
In Nederland is daar al eerder werk van gemaakt. Daar zijn de gegevens beschikbaar bij het ministerie van financiën en de Centraal Bureau voor Statistiek (CBS). Daaruit blijkt dat Nederlandse overheid jaarlijks voor 4,5 miljard euro aan inkomsten derft of subsidies verstrekt door specifieke matregelen t.a.v. fossiele brandstoffen vooral in lucht- en scheepvaart. Dat brengt de schatting op 35 à 46 miljard euro voor de voorbije 10 jaar. Ondertussen zijn al veel vormen van subsidies aan burgers en bedrijven afgeschaft.
De cijfers voor België zijn moeilijker te achterhalen omdat die verspreid zijn over maatregelen op federaal niveau en in de vier regio’s. Daarom deed de redactie van De Standaard een verdienstelijke poging2. Op basis van cijfers voor 2020 wordt geconcludeerd dat er 15 tot 20 miljard euro per jaar aan gederfde inkomsten en subsidies bestaan, afhankelijk van de manier waarop sommige posten werden berekend.
Afbouwen van deze subsidies is niet eenvoudig. Enerzijds zijn er maatregelen die de grote lobbyende bedrijven in olie en gas, transport en luchtvaart goed uitkomen, anderzijds zijn er maatregelen die de werknemer en consument meer koopkracht geven. Maar een aantal deelmaatregelen als laaghangend fruit zouden snel moeten kunnen.
- Ballontjes werden al opgelaten voor afschaffen van voordelen voor professionele diesel of een aantal accijnsverschuivingen om het gebruik van aardgas en stookolie te ontmoedigen.
- In Nederland vroeg het parlement al aan de ontslagnemende regering om die subsidies tussen twee en zeven jaar af te bouwen en dat in het volgende regeerakkoord op te nemen.
Uit Nederland komen een paar interessante lessen uit de onderhandelingen over het stikstofprobleem over hoe je zo iets aanpakt 3. Die onderhandelingen liepen op niets uit omdat de regering, die de maatschappij vertegenwoordigt, naliet om eerste een visie op de landbouw te formuleren. Omdat de minister die visie aan tafel wilde onderhandelen met alle partijen samen faalde de hele onderneming.
Met de aanpak van de transitie naar duurzame economie zal het niet anders zijn. Eerste een visie vanuit een overheid die ondersteund wordt door de maatschappij en dan onderhandelen om alle neuzen in de juiste richting te krijgen.
Wordt steun aan fossiele brandstoffen of een visie op klimaatbeheersing een thema voor onze verkiezingen van 9 juni 2024?
1 Global Fossil Fuel Subsidies Remain Large: An Update Based on Country-Level Estimates (imf.org)
2 13, 18 of meer dan 20 miljard? Hoeveel subsidies stromen in … – De Standaard
3 https://decorrespondent.nl/14868/de-grote-weeffout-in-het-landbouwakkoord-zonder-visie-valt-er-niks-te-polderen/840162ab-bdc5-0ee7-2592-77acfc797e0a